گفت و گو با خبرگزاری آنا

متن زیر حاصل گفت و گویی ست با خبرنگار فرهنگی  خبرگزاری آنا اگرچه نسبت به مصاحبه ای که شد یکی دو سهوی در چاپ رخ داده است. به طور مثال کتابی که  به نام آرامش در سایه ی گل سرخ نام برده شده صرفاً کتاب شعر نیست، بل کتابی دو بخشی ست. بخش نخست آن خود کاوی ست و بخش دوم آن دفتر شعری ست با نام " گلستان به روایت نو"که به دلیل هارمونی و زبان این دو بخش با هم در یک کتاب آمده. به هر حال متن گفت و گو را با اشکالات جزیی ای که داشته درین جا می آورم و حرجی نیست.در آغاز متن کامل پاسخ هایم را می آورم و سپس متن مصاحبه آورده می شود:

-  رمان "زنان وقتی خفته­ اند" به طور عمده درباره قسمتی از زندگی زنی بحران زده و نابختیار و به شدت عادی ست. زنی مشوّش و نه چندان "خودمعصوم پندار" که فقط می خواهد یک زندگی معمولی داشته باشد و حق و حقوقِ طبیعی اش در این زندگی پایمال نگردد. اما چون این چنین نمی شود تبدیل می شود به زنی که از روال زندگی­ اش ، بی آنکه بدبین یا متوقع یا خودبزرگ بین یا پارانویایی باشد ، عمیقا ناراضی­ست. او مدام تلاش می کند ازین نارضایتی بکاهد یا از آن عبور کند اما نمی تواند. و کم کم می بینیم این عدم رضایت همه جا هست.  از بچه دار شدن تا رابطه اش با همسر و خانواده و جزآن. شاید این چنین شخصیت هایی در رمان های دیگر هم، چه در آثارداستانی ایرانی و چه در آثارداستانی نویسندگان دیگر کشورها، فراوان وجود داشته باشند اما آن چه در نوشتن این رمان برای من اساسی بود نوشته شدن بخش عمده ای از متن به صورت اول شخص مفرد بود. این در واقع قرار گرفتن در مسیر تلاطم های روحی یک زن بوده است. زنی که سرکش نیست، اما از سویی هم هرگزنمی خواهد یا نمی تواند زنی خنثا و پذیرنده با سرنوشتی محتوم باشد. به هیچ وجه نمی توانم بگویم این کار آسان بود. شاید اگر قسمت هایی از رمان بر پایه گفت و گو یا نگاه توصیفی که در واقع جنبه مهمی از نگاه زنانه به مسایل است پیش می رفت مسیر روایت هموارتر می شد اما به گمانم در آن صورت قسمتی از کار ، با مثلا تغییر زاویه دید راوی به سوم شخص و جزآن دست کم در پندار من، به شدت تکراری از کار در می آمد. برایم مهم بود که بدانم جای یک زن معمولی و حسّاس و تا حدودی امروزی بودن چه روایتی را پیش خواهد آورد و شاید نوعی سختی پیش بینی ناپذیر باعث شد که یک دوبار از نوشتن کار منصرف شوم، اما وقتی مسیر اصلی برایم جا افتاد نوشتن روان تر پیش رفت. 

- در نهایت می باید اعتراف کنم که رمان" زنان وقتی خفته اند"  روایت یک مرد است از یک زن ، و طبعا اگر همین روایت از سوی یک زن نوشته می شد شکل دیگری می یافت و به نظرم زیبایی شناسی از همین جا آغاز می شود، چرا که اگر جزین بود داستان تبدیل می شد به خاطره نگاری یا نوشتن یادداشت های روزانه. این را هم می افزایم که گاهی نوشتن دقیق از بسیاری از درونه های جنس دیگر غیر ممکن است و همچنان که باتای درباره بودلر می گوید در رودررویی با همین نوع غیر ممکن هاست که امکانات نوشتن و به طریق اولی روایت فراهم می آید.

- رمان "زنان وقتی خفته ­اند" در واقع رمان نخست از یک پنج گانه ست به نام "شک" که از لحاظ ساختار و شخصیت ها و شکل، مستقل هستند اما به لحاظ موضوعی سایه ای از شک و درگیری با احساس گناه برای انتخاب مسیرهای اصلی زندگی بر شخصیت های پایه ای آن ها سایه افکنده است. این رمان­ها در سال­ های آتی به ترتیب به چاپ خواهد رسید.  

-  از کتاب های دیگری که امسال به چاپ رسانده ام باید به مجموعه شعر" از توفان پرستو" اشاره کنم که انتشارات بوتیمار آن را در آورده. شعرهای این مجموعه گزیده ای ست از شعرهای پیش از سال ۱۳۸۶ که ترجیح دادم در آن زمان به چاپ نرسند و نشر آن ها را موکول کردم به همین اواخر. البته تعداد دیگری ازشعرهای این دوره نیز وجود دارند که آن ها را هم به ترتیب به چاپ خواهم رساند و به گمان من اصل اساسی هر نوشته آن است که در تدریج زمان فرسوده نشود و برای من شعرهای آن دوره ازین دست نوشته ها هستند. این را هم اضافه کنم که به طریق طبیعی سلیقه شعری ام در تدریج زمان کم کم تغییر کرده و مجموعه ای از آخرین سروده هایم را در کتابی به نام " آرامش در سایه گل سرخ " در دست انتشار دارم که انتشارات جیحون و آسمان نیلگون آن را تا یکی دو ماه آینده به بازار عرضه خواهند کرد. این کتاب اخیر دارای دو بخش است که بخش نخست آن در واقع با موضوع خودکاوی است و بخش دوم آن مجموعه شعری ست با عنوان " گلستان به روایت نو". دلیل چاپ شدن این دو موضوع در یک کتاب هم هارمونی ای بود که میان روش نوشتن در دو بخش وجود داشت.  

- نکته قابل ذکر آن است که این هردو کتاب یعنی مجموعه شعر" از توفان پرستو" و رمان "زنان وقتی خفته اند" همزمان با روز نخست نمایشگاه شهر آفتاب به بازار آمد گرچه در شناسنامه رمان تاریخ اسفند ۱۳۹۴ درج شده بود. این مسأله عمدتآ بدان دلیل بود که قرارم نبود زمان چاپ کتاب ها همه در یک سال باشد چرا که یک مجموعه داستان نیز امسال در دست انتشار دارم که به احتمال قوی تا اواخر امسال به بازار خواهد آمد.

- از شما و فرصتی که پیش از رونمایی رمان " زنان وقتی خفته اند" در اختیارم قرار دادید بسیار سپاس گزارم. 

متن همین مصاحبه با خبرگزاری آنا:

رمان «زنان وقتی خفته‌اند» رونمایی می‌شود

 سه‌شنبه 29 تیر 1395 - 16:00